Vier visies op één realiteit: homoseksualiteit in Rusland

 We spraken met Andrey Glushkó, die naar Spanje verhuisde om in ‘vrijheid’ te leven, zijn vriend Anastasiya Belickaya, de jonge politicologe Nina Ivanova en de Moskou-correspondent voor El Mundo (een Spaanse krant) in Moskou om erachter te komen waarom 74 procent van de Russen homoseksualiteit niet accepteren in de maatschappij.

Rusland en Spanje liggen op precies tegenovergestelde kanten van Europa: noord tegenover zuid, oost tegenover west. Rusland grenst aan Azië, Spanje aan Afrika. Maar ondanks de geografische afzondering bestaat er toch een gemoedelijke relatie tussen de beide landen.

Echter, ondanks deze gemeenschappelijke eigenschappen, sociaal-politiek gezien is er een groot verschil tussen deze landen, die door de Pew Research Centre (een Amerikaans onderzoeksbureau) blootgelegd werd door middel van één simpele vraag: ‘Moet de maatschappij homoseksualiteit accepteren?’ 88% van de Spanjaarden antwoordden met ‘ja’, het hoogste percentage ter wereld; terwijl 74% van de Russen de vraag beantwoordden met ‘nee’, het laagste percentage ter wereld.

De uitkomsten van dit onderzoek komen overeen met de staat van de wetgeving omtrent homoseksualiteit in beide landen. In Spanje kunnen homoparen sinds 2005 trouwen op gelijke voorwaarden en met dezelfde rechten als een heterohuwelijk. In Rusland echter, is volgens een rapport van de BBC over discriminatie tegen seksuele geaardheid het homohuwelijk niet toegestaan en is er zelfs geen wetgeving hieromtrent.

Sterker nog, er is onlangs in Rusland een wet aangenomen die het mogelijk maakt de mensen te straffen die onder jongeren het idee verspreiden van ‘niet-traditionele seksuele geaardheid’ of ‘het idee dat traditionele en niet-traditionele seksuele geaardheid een gelijke positie in de maatschappij hebben’.

Met de volgende quote legt Xavier Colás, de Moskou-correspondent van El Mundo, uit hoe hij de wetgeving in Rusland interpreteert: “hoewel de wet is ontworpen als instrument om de boodschap over homoseksualiteit ver weg te houden van kinderen, krijgen homoseksuelen in werkelijkheid niet de mogelijkheid om openbare groeperingen of protesten te organiseren of om zelfs maar gebruik te maken van de media…”.

Achter al deze onderzoeken en wetten schuilen mensen en hun eigen standpunten. Bij Meeting Halfway wilden we een veelzijdig onderzoek uitvoeren met vier verschillende visies op dit onderwerp. Andrey Glushkó, die Rusland verliet vanwege zijn seksuele geaardheid; Anastasiya Belickaya, die niet gelooft dat homoseksuelen homoseksueel van nature zijn; de jonge politicologe Nina Ivanova die zegt dat alle jonge homoseksuelen in Rusland hun geaardheid moeten verbergen omdat ze anders het risico lopen aangevallen te worden door ‘hooligans’; en Xavier Colás, de Moskou-correspondent van El Mundo, die beweert dat er een waanzin in Rusland gaande is die homofielen verbindt met pedofilie, wat het debat nog gecompliceerder maakt.

 

Interview met Andrey Glushkó

 

Andrey Glushkó werd 26 jaar geleden geboren in Krasnodar, een stad van ongeveer één miljoen inwoners in het Zuiden van Rusland, dicht bij het Kaukasus. Hij studeerde economie in Pyatigorsk en heeft ermee ingestemd om ons te vertellen waarom hij besloot om zijn land te verlaten en in Madrid te komen wonen.

Hoe was je leven in Rusland?

Ik was er gelukkig; ik hou van de Russische geschiedenis, haar cultuur, haar literatuur, haar schilderkunst… De cultuur van mijn land, daar houd ik van, maar het leven daar is niet zo goed, vooral voor homoseksuelen. Als je homo bent en je wil een normaal, rustig leven leiden en een gezin stichten, dan zal je geen vrijheid hebben, en dan zal je geen rustig, normaal leven kennen.

Waarom ging je weg?

Het punt is dat in Rusland alles een beetje sneller gaat en wanneer je 22 jaar oud bent wordt er van je verwacht dat je al een volwassen en geregeld persoon bent, wanneer je dus deze leeftijd bereikt en je nog geen vrouw en kinderen hebt, dan bekijken de mensen je raar. Ik was daar al 22, ik had mijn studies voltooid, ik had werk, en alles ging goed tot op het moment dat ik me realiseerde dat ik niet verder kon gaan. Ik kon geen relatie of een familie hebben, en dus kwamen mijn beroep en persoonlijke werelden in conflict. Ik moest beslissen of ik een “normaal” leven wou blijven leiden, of ik een nieuw leven wou opzoeken ergens anders, en weer helemaal op nieuw te beginnen. Ik heb besloten om opnieuw te beginnen van nul af aan… ik had toch eigenlijk niets. In mijn omgeving in Rusland werd er nooit gepraat over homoseksualiteit. Ik had wel een kleine groep homoseksuele vrienden maar het was allemaal zeer geheim. Dus heb ik alles achtergelaten, ik zei tegen mijn familie dat ik in het buitenland wou studeren, en dat was de enige reden die ik aan mijn ouders heb gegeven. Mijn vader denkt nog steeds dat ik hier ben voor culturele redenen, omdat mijn ouders niet weten dat ik homo ben, en in principe zullen ze dat ook nooit te weten komen. Mijn zus weet het wel omdat ik het haar een jaar geleden verteld heb.

Wat vindt je van Spanje? Ben je hier op je gemak?

Ja, ik ben heel blij, ik hou van Spanje, het is mijn tweede moederland. Het punt is dat het hier heel moeilijk is om alleen te overleven, omdat Spanjaarden een beetje…jullie zijn open maar het is niet zo makkelijk om bevriend te raken met een Spanjaard. Iedereen praat en vraagt “hoe gaat het ermee?”, maar later besteden ze geen aandacht meer aan je. Spanjaarden zijn zeer sociaal tot op een bepaald punt, maar daar blijft het dan ook meestal bij. Maar ik voel me zeer op mijn gemak in Spanje, ik zou hier heel mijn leven willen wonen. Ik heb veel gereisd in Europa en dit is het land waar ik het meeste van hou. Ik voel me hier veel veiliger dan toen ik in mijn eigen land woonde.

Volgens enquêtes zeggen de meerderheid van de Russen dat ze intolerant staan tegenover homoseksualiteit, heb je dat veel ervaren in je dagelijkse leven daar?

Ik heb geen gevallen van agressie gezien in Rusland, omdat het was alsof homoseksualiteit niet bestond. Tegenwoordig, met de nieuwe regering van Putin, wordt er meer over gepraat. Ik weet niet waarom ze er nu zoveel op ingaan, misschien om de aandacht af te leiden van andere misbruiken in de politiek. Het punt is dat ze momenteel constant over homo’s praten en vertellen hoe homoseksualiteit slecht is, en uiteindelijk beginnen de mensen dat te geloven. Wanneer de wet tegen de “homoseksuele propaganda” werd goedgekeurd belde mijn vader me om te vertellen dat hij blij was dat de wet was doorgevoerd. Er is zelfs een partij die openlijk oproept op het rode plein tot het vermoorden van homoseksuelen. Er zijn mensen die een beetje over de schreef gaan…

In de periode van de Sovjet-Unie werd homoseksualiteit beschouwd als een ziekte. Is er enige vooruitgang gemaakt in de tussentijd?

In feite werd je toen in de gevangenis gestoken. Wat vandaag het lelijkste is is hoe alles wordt vermengd… De wet die recentelijk is doorgevoerd heet bijvoorbeeld “verbod op homoseksuele en pedofiele propaganda”. Alsof de twee hetzelfde zijn. Het probleem is dat in de Russische taal de woorden “mietje” en “pedofiel” niet veel van elkaar verschillen, vandaar dat veel mensen denken dat het normaal is dat een pedofiel en een homoseksueel hetzelfde zijn.

De wet die het verbiedt om homoseksuele propaganda te maken werd goedgekeurd met zowat alle stemmen in het parlement. Is er geen enkele tolerante partij?

Er zijn een aantal openlijk homoseksuele politici die vechten voor onze rechten. In elk geval, de hele notie dat Rusland een democratisch land is…is fout, Rusland is geen democratisch land, en dat was het ook nooit. We zouden eigenlijk geen democratisch land moeten zijn, we zouden beter een dictatuur of zoiets kunnen zijn. We zijn terug aan het gaan in de tijd.

De beslissingen die in Rusland genomen worden beïnvloeden andere landen ook. In Spanje bijvoorbeeld is de adoptie van Russische kinderen stopgezet totdat de Russische autoriteiten kunnen vaststellen dat deze kinderen niet door een homoseksuele persoon zullen worden geadopteerd.

In Rusland heb je vele kinderen die niemand hebben. Ik heb gestudeerd op een school die ook voor weeskinderen en verlaten kinderen zorgde. Ik heb gezien hoe het leven daar is, gewoon proberen te overleven. Daarom denk ik dat het altijd beter zal zijn als deze kinderen een moeder zouden hebben of iemand die voor hen kan zorgen en er voor hen kan zijn. Maar wat de Russische regering aan het doen is, is zeggen dat homoseksuelen geen contact mogen hebben met kinderen omdat ze “de ziekte” zouden kunnen verspreiden. [http://www.hrw.org/news/2013/09/13/anti-gay-law-shames-putin-s-russia]

Waarom denk je dat dit in Rusland gebeurd?

In de eerste plaats denk ik omdat het orthodoxe christendom zeer streng is in dit aspect, strenger dan het katholicisme. Ten tweede denk ik dat het door Stalin is, omdat hij de eerste wet tegen homoseksualiteit heeft doorgevoerd, en je hebt nog steeds veel mensen met de communistische mentaliteit. Het is een samenkomst van redenen.

In het geval van Spanje, heb je een hoge percentage van katholieken, maar die niet tegen de groei van het accepteren van homoseksuelen zijn…

Hier in Spanje appreciëren homoseksuelen dit niet.

Ze appreciëren de vrijheid die ze hebben niet?

Nee. Ze zijn eraan gewend geraakt een goed en rustig te leven. Ik zelfs ook, tot dat een aantal van mijn vrienden me in Madrid kwamen bezoeken, en ze het niet konden geloven. Je wandelt door de straat en je denkt “kan het echt tot op zo’n extreem punt gekomen zijn?”. Soms is het zelfs een beetje overdreven hier. Voor mij is het belangrijkste rustig en vrij te kunnen leven.

We zijn aan het einde van het interview gekomen. De laatste vraag is of je wil dat het artikel verschijnt met je naam erop of dat we een pseudoniem gebruiken.

Schrijf mijn naam maar, ik heb niets te verbergen.

2ana

Interview met Anastasiya Belickaya

 

Anastasiya woont in St.Petersburg en is een goede vriendin van Andrey Glushkó. Ze eindigde haar email naar mij met haar excuses: “Sorry als ik iemands gevoelens hebt gekwetst”.

“Ik geloof in homoseksuele liefde, maar dan wel in een echte wereld. Ik denk niet dat alle homo’s van nature homoseksueel zijn. Veel van dit soort mensen laten zich beïnvloeden door modetrends, hebben een creatief beroep of willen gewoon iets nieuws proberen op seksueel gebied. Ik heb zulke mensen gezien en ik heb niet dezelfde levensstijl. Aan de andere kant is iedereen in de wereld van nature heteroseksueel, maar kampen we wel met bepaalde zwakheden en verlangens. Daar waar het ene persoon voor een traditionele relatie kiest (dit zou wellicht afhankelijk kunnen zijn van de relaties die gebruikelijk zijn binnen de familiekring), kan het zo zijn dat de ander, hoewel dit erg religieus klinkt, juist niet ingaat op de innerlijke confrontatie en kiest voor een homoseksuele relatie.

Het is heel moeilijk voor mij om aan jullie Spaanse mannen te schrijven, aangezien dat land een totaal andere levensfilosofie en mentaliteit heeft dan Rusland. Onze perceptie over deze kwestie is voornamelijk gevormd door onze geschiedenis. Ik deel de mening dat homoseksuele relaties behoren tot niet-traditionele relaties. Ik wil bijvoorbeeld niet dat mijn kinderen, vader en grootmoeder homo’s op straat zien, aangezien mannen juist het toonbeeld zouden moeten zijn van moed, vertrouwen en het sterke geslacht.

Door in het openbaar te demonstreren wil ik aangeven dat ik tegen deze “pornografische” shows ben. Als homoseksuelen zo nodig willen leven met normale mensen zouden zij moeten stoppen het opdringen van deze kwestie aan iedereen. Ik begrijp dat het belangrijk is voor homoseksuelen om hun levensstijl te beschermen. Ook begrijp ik dat homoseksuelen vaak last hebben van enorme psychologische stress. Ik heb veel homoseksuele vrienden en ik praat niet over hun levensstijl, omdat ik hen net zoals al mijn andere vrienden behandel”.

 

3nina

Interview met Nina Ivanova

 

Nina Ivanova, die graag onder een psuedoniem verschijnt, is 23 jaar oud, en studeert Internationale Relaties en Regionale Studies. Ze woont nu in Ekaterinburg, de hoofdstad van Urales. Ze geeft ons inzicht tot haar persoonlijk uitzicht over de het ingaan van een wet die minderjarige homopropaganda verbiedt.

“Ik geloof dat seksuele voorkeur een onderdeel is van het privéleven. Ieder persoon moet in staat zijn om zijn eigen keuzes te maken. Echter, het moet niet zo zijn dat deze keuze (om lesbienne of homo te zijn) wordt opgedrongen aan anderen. Aan de andere kant zouden homoseksuelen geen druk van de gemeenschap moeten voelen vanwege hun seksuele voorkeur. In Rusland zijn veel mensen te conservatief om homoseksualiteit te accepteren. Hierdoor moeten de jonge homo’s hun gevoelens verbergen. Ze zouden zelfs aangevallen kunnen worden door hooligans of agressieve mensen, wat natuurlijk ontzettend triest is.

Ik denk dat mijn vrienden dezelfde mening hebben. We leven in een grote stad, reizen veel en begrijpen dat we tolerant moeten zijn en andere mensen moeten respecteren (ongeacht hun religie, leeftijd, nationaliteit of sexuele voorkeur). Echter, wanneer mensen (homoseksueel of heteroseksueel) hun gevoelens in het openbaar uiten, bijvoorbeeld door intiem te kussen of knuffelen, voel ik mij vaak oncomfortabel aangezien het een privéaangelegenheid zou moeten zijn.

Ook hoor ik dat velen vinden dat deze kwestie helemaal niet zo serieus is als men doet voorkomen. Mensen zouden zich te veel concentreren op dit LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender) onderwerp, terwijl er in Rusland veel significantere sociale problemen zijn; zo moeten kinderen bijvoorbeeld jarenlang wachten voor een plek op de kleuterschool.”

4xavier

Interview met Xavier Colás: El Mundo’s correspondent in Moskou

 

Xavier Colás is El Mundo’s correspondent in Moskou; El Mundo is een van Spanje’s populairste kranten. Hij heeft hier sinds Januari 2012 gewerkt, daarvoor woonde hij in St.Petersburg als een student.

Waarom is homoseksualiteit niet geaccepteerd in Rusland volgens jou?

Ik denk dat er in Rusland een schrijnend gebrek aan empathie is. De burgermaatschappij is heel zwak, bijna non-existent zelfs. In Spanje, dertig jaar geleden, werd homoseksualiteit niet geaccepteerd, maar er was een bepaalde mate van respect jegens de dingen die we niet begrepen. Over de jaren heen zijn we gaan luisteren naar deze gemeenschap en werden we trots op ze. In Rusland is het lastiger voor mensen om naar anderen te luisteren wegens hun eigen onzekerheden, geproduceerd door Ruslands eigen identiteitscrisis. Daarnaast is het een zeer traditionele samenleving op bepaalde gebieden, zonder enige sporen van feminisme, milieubewegingen, of associationisme, ondanks de vrij liberale en open houding tegenover issues zoals echtscheiding, seks en het internet. Er is een neiging om homo’s te linken aan pedofilie, en ik denk dat dit het debat compliceert. [http://www.elmundo.es/elmundo/2013/06/11/internacional/1370958773.html]

Denk jij dat deze intolerantie te wijten is aan homofobie of denk jij dat het een cultuurverschijnsel is?

De overheid manifesteert een georganiseerde oppositie tegen homo’s, maar niet tegen degenen die hun relatie geheim houden. Het Kremlin wil niet dat homo’s klagen of interviews geven in het Engels aan de pers om het onderwerp meer onder de aandacht te brengen en uiteindelijk het Russische optreden te verstieren. De Russische bevolking aan de andere kant is traditioneel en geeft dit ook toe. Ze denken werkelijk dat homo’s een probleem hebben en de maatschappij verderven. Ik denk dat mensen geen idee hebben wat ze zeggen. Ze weten het niet omdat ze niet luisteren en veel mensen praten er niet eens over. Ze verbergen zich in de duisternis. Het probleem is niet dat er vooroordelen zijn die blijven bestaan, maar dat er niet veel mensen zijn die deze vooroordelen bespreken. Wantrouwen in externe factoren (Rusland wordt gezien als een gesloten continent) maakt het moeilijk om tot een oplossing te komen.

Heb jij demonstraties bijgewoond die de rechten van homoseksuelen verdedigden, of protesten daartegen? Hoe was de sfeer?

Ja, dat heb ik. De sfeer is gespannen en er zijn enkele bruten aanwezig die zo nodig anderen moeten beledigen. Het meest noemenswaardige van deze strijd in Rusland is dat er niet veel heteroseksuelen zijn die ertoe bereid zijn om voor de rechten van homo’s op te komen. Wat veel mensen niet weten is dat de meeste gewonden in feite anti-homo zijn. De strijd voor de rechten van homo’s doet de gemoederen hoog oplopen hier in Rusland. Wanneer mensen acht keer ‘pedofielen’ roepen over het plein, zullen de demonstranten al slaande door het politiecordon proberen te breken om de anti-homo demonstranten te bereiken, en nog wat vuistslagen uitdelen voordat ze terugkeren naar de demonstratie. Ik ging eens naar een homoprotest en niemand kwam opdagen, het was enkel de politie en ik. Gay pride vlaggen zijn een normaal verschijnsel tijdens extra-parlementaire oppositiebijeenkomsten. Desondanks slagen extra-parlementaire leiders er niet in dit issue onder de aandacht te brengen. Het is net als praten tegen een stenen muur. Nu zijn alle protesten voor homorechten verboden; de wet die minderjarig homopropaganda verbiedt is een grote grap. Want in de realiteit zijn er overal minderjarige kinderen, zodat je niet uit de kast kan komen uit angst voor het beledigen van deze kinderen. Rusland heeft zijn deuren gesloten voor homoseksuelen.

Denk jij dat de situatie zal verbeteren in de toekomst?

Zonder twijfel. Homoseksuelen zullen de strijd winnen zoals ze ook deden in Spanje. Het zal zijn zoals het leven in de VS in de jaren zestig toen ze voor het eerst te maken kregen met het issue van homorechten. Moeilijk, maar gecontinueerd progressief. De Russische gemeenschap wordt niet gedicteerd door de overheid, de bevolking is klaar om te lijden onder de greep van de overheid zodat ze in de toekomst vrij kunnen zijn.

Is er een meer tolerante jongere generatie te bespeuren?

Ik geloof niet dat ze toleranter zijn maar ze zijn zeker meer open minded en makkelijker te overtuigen. Jonge mensen uiten zich wat directer en ze zijn minder gehoorzaam aan elke gril van de overheid. Je kan een enorm verschil waarnemen tussen Moskou en Sint Petersburg en de rest van Rusland. In sommige plaatsen is het een complex onderwerp omdat vele homo’s aangevallen worden door lokale gangs die er keer op keer ongestraft mee wegkomen. In de hoofdstad deelt iedereen de frustratie omdat homo’s in hun persoonlijke levenssfeer doen wat ze willen achter gesloten deuren.

Ik ben vooral geïnteresseerd in jouw persoonlijke kijk op wat er gaande is.

Een jaar geleden sprak ik twee Russen op een feest, en ik begon over homorechten. Beiden deden hun best om zich niet te laten verleiden, maar ze konden het niet laten om een denigrerende toon te gebruiken. Ze bleven dingen zeggen als: “Nou, ik heb niets tegen ze, ze hebben mij niets misdaan, zo zijn ze nou eenmaal en ze kunnen niet veranderen, we willen ze niet kwetsen.” Het was alsof ze medelijden met homo’s hadden. Enkele maanden later was er weer een feest, waarbij een homoseksuele collega van mij aanwezig was. Hij is niet onaantrekkelijk, een zeer vriendelijke Latijns-Amerikaanse kerel die goed Russisch sprak. In de mensenhorde kon hij iedereens naam onthouden en complimenteerde een ieder. Hij had zijn aantrekkelijke vriend meegenomen, een verlegen Russische jongen. Dit waren dezelfde twee mannen. Iedereen was vol lof over ze omdat ze op zoveel gebieden beter waren dan Russische mannen. Alle aanwezigen zou willen dat hun collegae zoals de mijne waren. Tenslotte was er vorige week een ander feestje, waar dezelfde gebeurtenis plaatsvond. Er was een liefelijk homostel, een Rus en een Spanjaard, beiden fitness- en dansinstructeurs. Het stel was de hele avond omringd door mensen, aan het einde van de avond voegden ze elkaar toe op Facebook en nodigden ze uit voor verjaardagsfeesten. “Ze zijn geweldig!” “Wat een aardige jongens!” Dit is natuurlijk geen teken van pedofilie. Het beeld van homo’s als gestoorde, vuile pedofielen zal blijven voortbestaan als mensen niet het tegenovergestelde te zien krijgen. Maar zo gauw mensen zichzelf presenteren als wie ze zijn, zal deze schijnvertoning afbrokkelen, ook in Rusland. En wanneer deze schijnvertoning die homo’s als een verspilling van de ruimte schetst zal ophouden, zal de geschiedenis volgen in zijn voetstappen. Als een heteroseksueel spotte ik altijd met het “Gay Pride Festival”, wat hebben zij om trots op te zijn? Homo zijn verdient geen voordelen. In Rusland heb ik geleerd dat het misschien geen voordelen heeft, maar trots en geloof in jezelf zijn fundamenteel in het bestrijden van discriminatie. In deze homofobe oorlog zal Rusland allereerst de vrouwen verliezen, net zoals het gebeurde met de twee jongens. De vrouwen zullen altijd voorop lopen. Dus zo gauw als ze de vrouwen hebben verloren, zullen de homofoben de oorlog verliezen.

Author

J. Ignacio Urquijo Sánchez (Spain)

Studies / Works: Journalism and International Relations

Speaks: Spanish, English and basic German

Europe is… a mix of amazing cultures, from Shakespeare to Cervantes, from the monastery of Rila to the sunset in Roque Nublo.

Blog: www.ignaciourquijo.wordpress.com

Twitter: @nachourquijo

 

 Illustrations

Andreea Mironiuc (Romania)

Freelance illustrator, chocolate addict, full time dreamer.

Studies: Multimedia Design and Communication

Speaks: Romanian, English, Spanish

Europe is… where my heart is.

Portfolio: www.andreeamironiuc.com

FB: www.facebook.com/andreeaillustration

Vertaling

Luc van Haaren, Tom Cassauwers, Dave Chiou, Freek Jonkers (gezamenlijke vertaling)

Proeflezer

Marleen Dorrestijn (Nederland)

Studeert: Internationale Relaties

Spreekt: Nederlands, Engels, een beetje Spaans en Duits.

Europa is… een vriendelijke, begripvolle, cultuurrijke  continent, en voor altijd mijn thuis.

 

Author: Anja

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

css.php