Mijn taal, mijn thuis: Catalaans

In deze eerste aflevering van onze nieuwe reeks MH artikels ‘Mijn taal, mijn thuis’, presenteren wij de Catalaanse taal. Elke taal is een onderdeel van een unieke cultuur, die in zijn visie op de wereld weer een klein beetje verschilt van de rest. In deze reeks komen mensen van over heel Europa aan het woord over hun moedertaal en leggen zij uit wat deze taal voor hun betekent en waarom het voortbestaan van deze taal zo belangrijk is.

Luister naar deze tekst in het Catalaans

Veel mensen die in Catalonië zijn geweest, dan wel als toerist of als uitwisselingsstudent, zijn tot de verrassende ontdekking gekomen dat het Catalaans er daadwerkelijk wordt gesproken door de bewoners. Nadat ze met het Catalaans in aanraking zijn gekomen, schieten gelijk een aantal vragen te binnen. Is het een dialect van het Spaans of is het een eigen taal? Spreekt iedereen de taal of is het gedateerd aan het worden? Wat is er anders aan? In de rest van dit artikel zullen we deze vragen bespreken en zullen we kort uitleggen wat deze taal betekent voor de mensen die het spreken.

20133027 catalan map

Om te beginnen, behalve in Catalonië wordt het Catalaans op meer plekken gesproken dan je zou denken. Je hoort het op de Spaanse eilandengroep De Balearen, in het grensgebied tussen Aragon en Catalonië, in Valencia (waar ze een eigen variant van het Catalaans hebben), in Andorra, in delen van de Franse Pyreneeën, en in Italië in de stad Alghero en op het eiland Sardinië. Dus in totaal wordt het Catalaans dagelijks door meer dan 11 miljoen mensen gesproken. Onvoorstelbaar, toch?

Echter is het Catalaans alleen in Catalonië, Andorra, Valencia, De Balearen en Alghero de officiële taal. Om een idee van de taal te geven, het is een Romaanse taal en over het algemeen een mix tussen Frans en Spaans. De taal komt oorspronkelijk uit de negende eeuw, en het eerste literaire document dat in het Catalaans is geschreven is de ‘Homilías de Organyà’ en dateert uit de dertiende eeuw. Dit document bevat fragmenten van een gebed dat is geschreven om het evangelie te preken. Het is een taal die vele jaren heeft geleden onder censuur, als gevolg van verschillende historische gebeurtenissen, maar desondanks wel tot op het heden heeft overleefd.

De context is nu uitgelegd, maar wat maakt deze taal eigenlijk uniek? Ik vind het moeilijk om uit te leggen omdat ik altijd al door deze taal omgeven ben, maar om een beetje een beeld te krijgen, zijn er veel gezegdes en spreekwoorden van Catalaanse origine. Het mooiste is om de geschiedenis achter elke zin te leren kennen en hoe het vervolgens door de hele regio is uitgespreid. Het gezegde ‘vier katten zijn’ betekent dat je met een kleine groep mensen op één plek bent en ‘flessen blazen en maken’ betekent dat je iets gemakkelijk afgaat. Daarnaast zijn er nog veel spreekwoorden zoals ‘beetje bij beetje vul je de gootsteen’, wat betekent dat je geleidelijk iets gedaan krijgt.

Maar afgezien van de linguïstische aspecten heeft Catalaans, net als elke andere taal, zijn eigen essentie. Ik ben ervan overtuigd dat het extreem belangrijk is om de taal levend te houden, gezien dat elke keer dat er een taal sterft, de wereld een exclusief en afwijkend gezichtspunt verliest. Zoals de Eskimo’s een ontelbaar aantal verschillende woorden voor de kleur wit hebben terwijl de rest van de wereld niet gewend is om de verschillende tinten te onderscheiden, zo dragen veel Catalaanse woorden een deel van de geschiedenis in zich. Ik kan het aanraden om de werken van duizenden verschillende auteurs te lezen zoals Mercè Rodoreda, Salvador Espriu, Joan Maragall, Màrius Torres, Pere Calders… en ga zo maar door. Elk van deze auteurs heeft zijn eigen kleine bijdrage geleverd aan de taal, om het Catalaans te vormen tot wat het vandaag is.

Ik voel mij bevoorrecht dat ik op een plek leef waar ik tegelijkertijd twee talen kan spreken, Spaans en Catalaans. Dat is slechts mijn mening natuurlijk, aangezien er altijd mensen zullen die zich identificeren met slechts één van de twee. Desalniettemin, wat is er beter dan de gezichtspunten van twee verschillende talen kunnen gebruiken en daarmee je eigen kijk op de wereld te kunnen verbreden? Ik prijs mijzelf gelukkig, zonder enige twijfel.

Auteur

Miriam Vázquez (Spanje)

Studie/ Werk: Journalistiek en Politicologie & Administratie.

Spreekt: Spaans, Catalaans, Engels, een beetje Frans en Duits.

Europa is… een unieke plek waar mensen van verschillende culturen, talen en meningen samen leven.

Twitter: @mirabroad

Illustraties

Andreea Mironiuc (Roemenië)

Freelance illustrator, chocola verslaafde, full time droomer.

Studeert: Multimedia Ontwerp en Communicatie

Spreekt: Roemeens, Engels, Spaans

Europa is… waar mijn hart is.

Portefeuille : www.andreeamironiuc.com

Facebook: www.facebook.com/andreeaillustration

Vertaling

Luc van Haaren (Nederland)

Spreekt: Nederlands, Engels, Duits, een beetje Portugees en Frans.

Europa… heeft de mooiste plekken, de beste festivals, de meest fascinerende geschiedenis lessen, en de coolste steden binnen 3 uur vliegen bereikbaar.

Vertaling

Marleen Dorrestijn (Nederland)

Studeert: Internationale Relaties

Spreekt: Nederlands, Engels, een beetje Spaans en Duits.

Europa is… een vriendelijke, begripvolle, cultuurrijke  continent, en voor altijd mijn thuis.

Author: Anja

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

css.php