Van Nataliya Sira  / 23.11.2017

Hier vindt u meer teksten van de serie ‘Mijn taal, mijn thuis’.

Denken we vaak over de schoonheid van onze taal, hoe mooi het klinkt en hoe duidelijk het onze gedachten en gevoelens overbrengt?

De meeste mensen hechten niet veel waarde aan hun moedertaal en vaak komt het ontdekken van eigenschappen van de moedertaal pas met het studeren van een vreemde taal. Wanneer we een andere taal leren, kijken we naar overeenkomsten met onze moedertaal, en soms zien we dan dat er in onze moedertaal zo veel verschillende grammaticale of taalkundige regels zijn die niet bestaan in de nieuwe taal die we leren.

Ik begon na te denken over de rijkdom van de Oekraïense taal nadat ik Italiaans, Engels and Duits had geleerd. Wanneer ik in het buitenland was en deze vreemde talen sprak, realiseerde ik me dat ik me in het Oekraïens op een bepaalde manier uit kon drukken, terwijl ik in het Duits, Italiaans of Engels een andere zinsbouw en andere woorden gebruikte. In het Italiaans, bijvoorbeeld, realiseerde ik me dat ik dagelijks het Oekraïense ‘Je moet op bus 3 komen’ (‘Вам потрібно сісти на автобус номер 3’) gebruikte, en dat mensen me niet begrepen omdat Italianen zeggen ‘Deve prendere l’autobus numero 3’ (letterlijk ‘Je moet bus 3 nemen’), waar in Oekraïne mensen ‘op een bus zitten’. Wanneer buitenlanders voor het eerst Oekraïens horen, worden ze geraakt door de muzikaliteit en de schat aan worden die zo anders zijn dan de meeste Europese talen.

Hier kun je luisteren naar een van de meest bekende and historische Oekraïense bands, Okean Elzy en hun hit ‘Обійми’, (‘Knuffel’).

De Oekraïense taal behoort tot de groep Slavische talen van de Indo-Europese taalfamilie and het is the officiele taal van Oekraïne. Het wordt gesproken door grofweg 45 miljoen mensen, waarvan de meeste in Oekraïne wonen. De rest van de sprekers van het Oekraïens komen grotendeels uit Belarus, Moldavië, Polen, Rusland, Roemenië, Slovenië, Kazachstan, Argentinië, Groot-Brittannië, Canada en de Verenigde Staten.

Map of Ukraine and its neighbouring countries

Het Oekraïens heeft een rijke historie van een gevecht om overleven. Aan het begin van de 18de eeuw, bijvoorbeeld, de wet van Peter I verbood het gedrukte woord in Oekraïne in 1720. Later, in 1863, verbood Catherine II het lesgeven in het Oekraïense in de Kyjiv-Mohyla School ten gunste van het Russisch. In the 19de eeuw werd de Poolse taal geïntroduceerd op alle staatsscholen van wat nu West-Oekraïne is en in 1892 kwam er zelfs een verbod op het vertalen van Russische boeken naar het Oekraïense. Ten slotte, werden met de Russische campagne van het begin van de 20ste eeuw Oekraïense onderwijs, kerken en woorden verboden. Ondanks het feit dat de Oekraïense taal eeuwen onderdruk is en de sprekers vervolgd en tot gevangenisstraf veroordeeld zijn, is de taal blijven bestaan en de officiële taal van Oekraïne geworden. Maar deze jaren van het bestaan van de taal onder haar onderdrukkers heeft zijn stempel achtergelaten en de taal bevat nog steeds sporen van de taal hervormingen van de bezetters, wat heeft geleid tot het vormen van regionale dialecten en gemixte talen, waarvan de meest bekende Surzhyk is.

Tijdens zijn bestaan heeft het Oekraïens altijd geworsteld met een andere Slavische taal uit de Indo-Europese taalfamilie: Russisch. Kijkend naar de verschillen in woordenschat tussen de Slavische talen, komt het Oekraïens het meest overeen met het Belarussisch, en dan pas het Russisch. Ondanks dat heeft de Russische taal een grote invloed gehad op de status van de Oekraïense taal, wat vaak gezien werd als onderontwikkeld in de context van de Russificatie. Tijdens periodes van sterke Russificatie onstond de taal Surzhyk, een mix tussen Russisch and Oekraïens. Veel mensen die eerst Oekraïens sproken, werden gedwongen zichzelf uit te drukken in het Russisch na de taalhervorming van de Russificatie. Maar, omdat de meeste mensen geen Russisch spraken was de taal die ontstond een mix tussen de twee talen. Een tweede golf van Surzhyk kwam in de jaren 90 met de Oekraïense onafhankelijkheid, toen de Oekraïense taal als volwaardig werd beschout. Tijdens deze periode probeerde de Russisch sprekende inwoners van Oekraïne zichzelf uit te drukken in het Oekraïens, wat resulteerde in het Russisch-Oekraïense Surzhyk. Een van de bekenste voorbeelden van Surzyk is het vragend voornaamwoord ‘шо’ [sho], het Nederlandse woord ‘wat’, wat gevormd is door een fusie tussen het Oekraïense ‘що’ [shcho] en het Russische ‘что’ [chto]. Dit Surzhyk voornaamwoord wordt niet alleen in gesproken taal, maar ook in geschreven taal gebruikt. Het heeft zelfs naam gegeven aan het tweetalige platvorm voor moderne cultuur ‘ШО.’

Ternopil city © N. Sira

Vandaag de dag heeft het Oekraïens de status van een volwaardige taal, niet alleen in dagelijks gebruik, maar ook op het internet, privé blogs, en de profielen van enkele influencers op Instagram. Veel werk van Oekraïense schrijvers zoals Yuri Andrukhovych, Oksana Zabuzhko, Serhiy Zhadan en andere bekende auteurs is vertaald in andere talen waarop ze ook bestsellers werden in deze landen. Het Oekraïens wordt ook in het buitenland bestudeerd, veelal door studenten van faculteiten voor vreemde talen die kiezen voor deze specialisatie in de studie ‘Slavische talen’. Wanneer ik sprak met Oostenrijkse studenten van de Universiteit van Vienna die Russisch and Oekraïens hebben gekozen, zeiden ze dat deze twee talen sterk van elkaar verschillen, niet alleen in woordenschat maar ook in uitspraak en grammatica. De Oekraïense taal verzamelt langzamerhand meer erkenning van buitenlandse studenten die naar Oekraïne komen met het doel om Oekraïens te leren. Daarnaast worden er ook veel online fora ontwikkelt voor mensen die Oekraïens willen leren of voor Oekraïnen die de kennis van hun moedertaal verder willen ontwikkelen.

Het Oekraïens ontwikkelt zich ook buiten Oekraïne, met dank aan de internationale organisatie van Oekraïense burgers; wetenschappers en schrijvers die, desondanks het feit dat ze in het buitenland zijn, meedoen met literaire activiteiten in Oekraïne. Daarnaast neemt het aantal studenten dan Oekraïens studeert elk jaar toe, en als we een ding weten is het dit: zolang een taal gesproken wordt en zolang mensen zich in een taal interesseren blijft de taal bestaan.

Hier vindt u meer teksten van de serie ‘Mijn taal, mijn thuis’.

Auteur

Nataliya Sira (Ukraine)

Studeert: Master in Vreemde Talen voor Internationale Samenwerking en Communicatie

Talen: Oekraïens, Italiaans, Engels, Russisch, Duits

Europa is… meer kansen voor iedereen!

Vertaling

Jenneke van der Velden (Nederland)

Studeert: Innovatiewetenschappen

Talen: Nederlands en Engels

Europa is… een geheel groter dan de som der delen, het aanpakken van dingen die te groot zijn voor een enkel land alleen

Der Beitrag Mijn taal, mijn thuis: Oekraïens erschien zuerst auf MH Nederlands.

Van Iris Pase / 23.7.2017

In juni van dit jaar werd in het drukbezochte gemeentelijke theater in Treviso (noord-Italië) een lezing gehouden van het communicatie-onderzoekscentrum ‘Fabrica’. De lezing genaamd ‘De waarheid, nooit meer. De kronieken en data analyse van de eeuw van post-truth en nepnieuws.’, werd gehouden door Roberto Saviano, een bekende Italiaanse schrijver en journalist, auteur van bestsellers zoals ‘Gomorrah’ en ‘ZeroZeroZero’.

Het woord ‘post-truth’ wordt veel gebruikt en misbruikt, het is door de Oxford Dictionary in 2016 benoemd tot woord van het jaar. Een post-truth verwijst naar ‘omstandigheden waarin objectieve feiten minder invloed hebben op de publieke opinie dan een beroep op emoties en persoonlijke mening’. Een post-truth heeft, in simpele bewoording, vooral te maken met een gebrek aan informatie en een overvloed aan emotie: de waarheid van een uitspraak of gebeurtenis is niet langer van belang voor de autoriteiten of het publiek, want wat er echt toe doet is dat ideeën en uitspraken iemands aanhang aanspreekt en laat groeien. Neem het voorbeeld van Kellyanne Conway, een senior-assistent in het Witte Huis: toen ze geconfronteerd werd met het mysterie rondom het aantal mensen wat aanwezig was bij Trump’s inauguratie, bleef ze volhouden dat Sean Spicer (de perschef) alternatieve feiten gaf. Het probleem is dat alternatieve feiten geen feiten zijn maar manipulaties.

De huidige politieke retoriek speelt met de meningen en instincten van mensen om reacties uit te lokken die voortkomen uit passie in plaats van rationeel denken; jammer genoeg roept post-truth eerder negatieve emoties op die kunnen leiden tot geweld dan positieve emoties. Het is belangrijk om hierbij ook in gedachte te houden dan het geen eenrichtingsverkeer is, meningen worden niet alleen misbruikt en gestuurd, maar onze meningen maken ook dat we dingen als waarheid bestempelen. Denk maar aan hoe Trump de publieke opinie gebruikte om zijn uitspraak dat hij niet de meeste stemmen had gekregen (maar wel de meeste kiesmannen) door stemfraude, te ondersteunen door simpelweg te zeggen: ‘Iedereen gelooft het.’

Illustration: Luzie Gerb

In verdere uitleg van dit fenomeen noemt Roberto Saviano verschillende voorbeelden: Tijdens de Amerikaanse verkiezingen, claimde Ending the Fed dat Paus Franciscus Donald Trump steunt, wat de wereld schokte. Het verhaal werd gedeelt door zowel de mensen die het geloofde als de mensen die het niet geloofde -wellicht om het te bekritiseren of belachelijk te maken- en het verspreidde zich over de hele wereld en werd zelf enkele uren voor waarheid aangezien. Hoewel dit bericht enorm invloedrijk was op politiek gebied, dit nepnieuws heeft ten minste niet geleidt tot criminele activiteiten, zoals in de ‘Pizzagate’ affaire. Tijdens de verkiezingen van 2016, verspreidde een complottheorie zich snel door de hele Verenigde Staten. Deze complottheorie ging over het feit dat een aantal restauranten betrokken zouden zijn bij mensenhandel en pedofilie. In de overtuiging iets aan dit probleem te kunnen doen, beschoot de 28-jarige Edgar Maddison Welch in december 2016 een pizzeria ‘Comet Ping Pong’ in Caroline, een fictieve locatie van kinderprostitutie. Er vielen gelukkig geen gewonden, maar de man beschadigde de muren, deur en het bureau, en deze aanslag had met gemak ook mensenlevens kunnen kosten.

Zijn we helemaal gek geworden? Willen we leugens horen? Worden we misleid door een enorme onderliggende complottheorie? De journalist ontkende dat er een complottheorie of organisatie achter zit, hij concentreert zich op de sociale media (social media), op de manier waarop nieuws wordt gelezen en verzameld, en hoe het wereldbeeld van mensen veranderd is door de uitbreiding van de snel-veranderende wereld waarin we leven. Saviano zei, met het citaat van Eduardo Galeano: ‘Wanneer we alle antwoorden hebben, veranderen ze de vragen.’ Dat is precies wat er nu gebeurd op social media: de regels veranderen, een nieuwe manier van communicatie en interactie ontwikkeld zich, en verandert daarmee ons beeld van de wereld and de manier waarop we dingen waarnemen. Saviano benadrukt hoe mensen zich nu focussen op korte-termijn doelen: alles moet hier en nu gedaan en geregeld worden, resultaten moeten nu zichtbaar zijn, en we hebben geen tijd voor lange-termijn processen. We lezen geen diepgaande analyses, we lezen liever een tweet. Op basis van een recente schatting kunnen we zeggen dat 70% van de jonge Amerikanen zijn/haar nieuws op Facebook leest, en daarmee een minder betrouwbare bron van informatie heeft in tegenstelling tot een krant die vaak diepgaande analyses geeft. We hebben tijd nodig om een mening te vormen, maar het is veel gemakkelijker om een verhaaltje van vier regels te lezen dan om de tijd tijd te nemen om een probleem te begrijpen.

Viral gaan is synoniem geworden met oppervlakkigheid, een gebrek aan inhoud. Dit is onder andere te zien in het succes van Kim Kardashian, een prachtige jonge vrouw die niet bekend is geworden door handigheid of talent, maar door haar achterwerk te laten zien. Ze gaat viral omdat ze nergens voor staat, ze heeft niets om over te brengen. Dit is waarom haar retoriek zo veelomvattend is; meningen sluiten de mensen buiten die het niet met je eens zijn, omdat ze ‘weg’ kunnen gaan of stoppen je te volgen.
Maar hoe kunnen we omgaan met de complexiteit van ons leven als we ons vooral focussen op deze oppervlakkige en onwetende houding? Hoe kunnen we de periode van post-truth achter ons laten? We moeten de tijd nemen om te lezen, te reflecteren, onszelf te isoleren van de snelheid van deze wereld om na te denken. Goede ideeën komen niet voort uit een constante ondoorzichtigheid in ons denken, een eindeloze focus op social media, notificaties, delen and tweeten. We hebben tijd nodig om onze omgeving te verwerken en kritisch na te denken. Het is de enige manier waarop we kunnen voorkomen dat nepnieuws geoorloofd wordt, politici misbruik maken van onze onwetendheid en macht misbruikt wordt.

We kunnen dingen veranderen door kieskeurige burgers en mensen te zijn: we moeten ons inlezen, stereotypes vermijden, onze bronnen van nieuws controleren en selecteren, onze mening niet door onze emotie laten bepalen, nadenken – en wellicht wordt de post-truth dan ooit geschiedenis.

Auteur

Iris Pase (Italië) Studeert: Geschiedenis en Filosofie Talen: Italiaans en Engels Europa is… een andere Europeaan ontmoeten en een gemeenschappelijke geschiedenis, cultuur en manier van denken hebben

Blog: The Venetian Rover

Illustratie

Luzie Gerb (Duitsland)

Studeert: Kunstgeschiedenis, Schone Kunsten en Vergelijkende Cultuurwetenschappen

Talen: Duits, Engels, Zweeds, Frans

Europe is… vol van magische plekken, interessante mensen en hun verhalen.

Website: luzie-gerb.de

Vertaling

Jenneke van der Velden (Nederland)

Studeert: Innovatiewetenschappen

Talen: Nederlands en Engels

Europa is… een geheel groter dan de som der delen, het aanpakken van dingen die te groot zijn voor een enkel land alleen

Der Beitrag Echt nieuws of nepnieuws: dat is de vraag erschien zuerst auf MH Nederlands.

Globalisatie, reizen, educatieve initiatieven met als doel om Europese cohesie te versterken zoals het Erasmus uitwisselingsprogramma en andere projecten in relatie tot de internationalisatie van ideeën en bedrijven hebben gemaakt dat het aantal relaties tussen mensen met verschillende nationaliteiten in de laatste jaren een sterke opkomst heeft gekend. Niettemin zijn niet alle relaties simpelweg een kwestie van twee personen.

Taal, gewoonten, tradities, familie of discriminatie zijn slechts enkele elementen die multiculturele relaties beïnvloeden. En alhoewel alle relaties crises moeten weten te overbruggen is het voor de multiculturele koppels duidelijk dat communicatie en respect voor tradities iets fundamenteels is.

Minder dan een jaar geleden keerde Alessandra terug van haar reis naar Argentinië. Het was de eerste keer dat ze Latijns-Amerika bezocht maar alhoewel ze alleen reisde, koesterde ze heel wat illusies aangezien ze haar eerste kerstmis zou vieren in de Zuidelijke zomer van Salta samen met de familie van Óscar, haar vriend.

“We hebben elkaar ontmoet op het verjaardagsfeestje van een vriend van Óscar. Ik was daar samen met een vriendin, dit was in het begin van mijn Erasmus”. Zo vertelt de Italiaanse over de nacht in 2010 waar ze haar vriend voor de eerste maal ontmoette. Drie jaar later wonen Alessandra en Óscar samen in een dorpje in Spanje aan de Costa del Sol genaamd San Pedro de Alcántara.

Het samenleven is altijd een van de sterke punten geweest van het Italiaans-Argentijns koppel: “We denken dat de Argentijnse cultuur weinig verschilt van de Italiaanse, daarom is er vrij weinig verandert, bijvoorbeeld in de manier waarop je je uitdrukt”.

Zowel binnen als buitenshuis communiceren ze in het Spaans, “Het is de moedertaal van Óscar en de officiële taal van het land waarin we verblijven, waardoor we het zien als een onderdeel van het dagelijkse leven”, erkent Alessandra, alhoewel ze erbij vertelt dat ze soms ook wat Italiaans praten aangezien Óscar het de laatste jaren heeft geleerd.

GABY Y DANIEL

Relatie dingen

Het niet meer gebruiken van bepaalde woorden uit het Venezolaans Spaans is een van de dingen die verandert zijn voor Gabriela uit Venezuela nadat ze bij haar vriend in Spanje is gaan wonen. Vanaf het moment dat de twee elkaar hebben leren kennen zes jaar geleden, heeft de Venezolaanse zich altijd thuis gevoeld. “Overal is er wel iemand die je helpt of die je raad geeft en dat waardeer ik, vooral in het begin door de familie van mijn vriend, op het werk en in het dagelijks leven”, bevestigd Gaby.

Wanneer je vraagt hoe de twee elkaar ontmoet hebben herinnert de Venezolaanse alle details van die dag, “We kennen elkaar dankzij onze neven, omdat wanneer ik aankwam in Málaga zes jaar geleden mijn nicht en zijn neef een koppel waren. Mijn broer en ik hebben een tijdje bij hen gewoond en op een dag organiseerde zijn neef een barbecue en daar hebben we elkaar ontmoet”.

Voor het Spaans-Venezolaanse koppel is het dagelijkse leven sterk verandert, zeker in relatie tot de dagindeling. Het is geen mythe, in Spanje eet men en gaat men slapen op latere uren dan in andere landen. Gaby at bijvoorbeeld twee uur eerder in Venezuela en ging slapen rond 21.30, terwijl ze eigenlijk de voorkeur heeft om te gaan slapen rond 11 uur

Volgens de cijfers gepubliceerd in de boletín digital estadístico ‘Mujeres en Cifras’ uitgegeven door het “Instituto de la Mujer” in februari van dit jaar, hebben er tussen 1996 en 2011 in Spanje 386.113 huwelijken plaatsgevonden waarin minstens één persoon binnen het echtpaar een niet-Spaanse nationaliteit had. Er moet wel opgemerkt worden dat bij 303.704 van deze huwelijken, oftewel 76.66% van de gevallen, het gaat om een huwelijk tussen een Spanjaard en een niet-Spanjaard, de andere 82.409 zijn dan weer tussen twee personen met een niet-Spaanse nationaliteit.

ALESSANRA Y ÓSCAR

Zonder papieren

Niettemin geven deze cijfers de problemen niet weer die deze multiculturele koppels ondervinden in verband met xenofobie en racisme. “Óscar werd gediscrimineerd in Spanje in het begin van onze relatie omdat, aangezien hij geen papieren had, het moeilijk was voor hem om te blijven werken zonder documenten”.

Sterker nog, vele immigranten moeten de gecompliceerde situatie ondergaan waarbij ze zich vaak genoodzaakt zien om jobs te accepteren met lagere lonen dan hun Europese vrienden, om langer te werken of waarbij ze simpelweg niet van dezelfde arbeidsvoorwaarden kunnen genieten als hun collega’s.

“De situatie is verbeterd vanaf we zijn gaan samenwonen”, vertelt Óscar. Een vonnis van het Spaans hooggerechtshof stelde huwelijken gelijk met samenwonen in relatie tot het verkrijgen van een verblijfsvergunning op 3 november 2010, waarover het Italiaans-Argentijns koppel geen twee keer hoefde na te denken.

De oplossing om volwaardig burger te worden in de Europese Unie gaat via een bureaucratisch weg die Óscar ertoe heeft gebracht om hetzelfde te doen als Alessandra met kerstmis, naar Italië reizen om zijn schoonfamilie te ontmoeten.

Auteur

Ruth de Frutos (Spanje)

Studie/ Werk: Journalistiek, PhD aan de Universiteit van Málaga.

Spreekt: Spaans, Italiaans, Engels en een beetje Portugees.

Europa is… vanuit mijn perspectief is Europa één grote woonwijk waar verschillende volken op elke verdieping of in elke buurt verblijven en bergrepen moeten worden.

Twitter: @ruthdefrutos

Vertaling

 

Tom Cassauwers (België)

Studeert: Geschiedenis

Spreekt: Nederlands, Engels, Spaans, en een beetje Frans en Duits

 

Der Beitrag Bestaat er een cultuurschock bij koppels met verschillende nationaliteiten? erschien zuerst auf MH Nederlands.

Luister naar deze tekst in het Catalaans

Veel mensen die in Catalonië zijn geweest, dan wel als toerist of als uitwisselingsstudent, zijn tot de verrassende ontdekking gekomen dat het Catalaans er daadwerkelijk wordt gesproken door de bewoners. Nadat ze met het Catalaans in aanraking zijn gekomen, schieten gelijk een aantal vragen te binnen. Is het een dialect van het Spaans of is het een eigen taal? Spreekt iedereen de taal of is het gedateerd aan het worden? Wat is er anders aan? In de rest van dit artikel zullen we deze vragen bespreken en zullen we kort uitleggen wat deze taal betekent voor de mensen die het spreken.

Om te beginnen, behalve in Catalonië wordt het Catalaans op meer plekken gesproken dan je zou denken. Je hoort het op de Spaanse eilandengroep De Balearen, in het grensgebied tussen Aragon en Catalonië, in Valencia (waar ze een eigen variant van het Catalaans hebben), in Andorra, in delen van de Franse Pyreneeën, en in Italië in de stad Alghero en op het eiland Sardinië. Dus in totaal wordt het Catalaans dagelijks door meer dan 11 miljoen mensen gesproken. Onvoorstelbaar, toch?

Echter is het Catalaans alleen in Catalonië, Andorra, Valencia, De Balearen en Alghero de officiële taal. Om een idee van de taal te geven, het is een Romaanse taal en over het algemeen een mix tussen Frans en Spaans. De taal komt oorspronkelijk uit de negende eeuw, en het eerste literaire document dat in het Catalaans is geschreven is de ‘Homilías de Organyà’ en dateert uit de dertiende eeuw. Dit document bevat fragmenten van een gebed dat is geschreven om het evangelie te preken. Het is een taal die vele jaren heeft geleden onder censuur, als gevolg van verschillende historische gebeurtenissen, maar desondanks wel tot op het heden heeft overleefd.

De context is nu uitgelegd, maar wat maakt deze taal eigenlijk uniek? Ik vind het moeilijk om uit te leggen omdat ik altijd al door deze taal omgeven ben, maar om een beetje een beeld te krijgen, zijn er veel gezegdes en spreekwoorden van Catalaanse origine. Het mooiste is om de geschiedenis achter elke zin te leren kennen en hoe het vervolgens door de hele regio is uitgespreid. Het gezegde ‘vier katten zijn’ betekent dat je met een kleine groep mensen op één plek bent en ‘flessen blazen en maken’ betekent dat je iets gemakkelijk afgaat. Daarnaast zijn er nog veel spreekwoorden zoals ‘beetje bij beetje vul je de gootsteen’, wat betekent dat je geleidelijk iets gedaan krijgt.

Maar afgezien van de linguïstische aspecten heeft Catalaans, net als elke andere taal, zijn eigen essentie. Ik ben ervan overtuigd dat het extreem belangrijk is om de taal levend te houden, gezien dat elke keer dat er een taal sterft, de wereld een exclusief en afwijkend gezichtspunt verliest. Zoals de Eskimo’s een ontelbaar aantal verschillende woorden voor de kleur wit hebben terwijl de rest van de wereld niet gewend is om de verschillende tinten te onderscheiden, zo dragen veel Catalaanse woorden een deel van de geschiedenis in zich. Ik kan het aanraden om de werken van duizenden verschillende auteurs te lezen zoals Mercè Rodoreda, Salvador Espriu, Joan Maragall, Màrius Torres, Pere Calders… en ga zo maar door. Elk van deze auteurs heeft zijn eigen kleine bijdrage geleverd aan de taal, om het Catalaans te vormen tot wat het vandaag is.

Ik voel mij bevoorrecht dat ik op een plek leef waar ik tegelijkertijd twee talen kan spreken, Spaans en Catalaans. Dat is slechts mijn mening natuurlijk, aangezien er altijd mensen zullen die zich identificeren met slechts één van de twee. Desalniettemin, wat is er beter dan de gezichtspunten van twee verschillende talen kunnen gebruiken en daarmee je eigen kijk op de wereld te kunnen verbreden? Ik prijs mijzelf gelukkig, zonder enige twijfel.

Auteur

Miriam Vázquez (Spanje)

Studie/ Werk: Journalistiek en Politicologie & Administratie.

Spreekt: Spaans, Catalaans, Engels, een beetje Frans en Duits.

Europa is… een unieke plek waar mensen van verschillende culturen, talen en meningen samen leven.

Twitter: @mirabroad

Illustraties

Andreea Mironiuc (Roemenië)

Freelance illustrator, chocola verslaafde, full time droomer.

Studeert: Multimedia Ontwerp en Communicatie

Spreekt: Roemeens, Engels, Spaans

Europa is… waar mijn hart is.

Portefeuille : www.andreeamironiuc.com

Facebook: www.facebook.com/andreeaillustration

Vertaling

Luc van Haaren (Nederland)

Spreekt: Nederlands, Engels, Duits, een beetje Portugees en Frans.

Europa… heeft de mooiste plekken, de beste festivals, de meest fascinerende geschiedenis lessen, en de coolste steden binnen 3 uur vliegen bereikbaar.

Vertaling

Marleen Dorrestijn (Nederland)

Studeert: Internationale Relaties

Spreekt: Nederlands, Engels, een beetje Spaans en Duits.

Europa is… een vriendelijke, begripvolle, cultuurrijke  continent, en voor altijd mijn thuis.

Der Beitrag Mijn taal, mijn thuis: Catalaans erschien zuerst auf MH Nederlands.

Toen Eva zich zes jaar geleden aan het voorbereiden was voor het toelatingsexamen voor een tweetalige middelbare school, was ze helemaal opgewonden. Vijf jaar later is ze afgestudeerd en voelt ze dat die opwinding nooit meer is terug gekomen. “Nadat ik geslaagd was voelde ik bovenal een grote opluchting.” Eva haalt herinneringen op aan haar tijd op de middelbare school. Ze is nu twintig, studeert aan de universiteit en heeft, ondanks alles, nooit de Franse taal haar rug toegekeerd.

Elk jaar worden honderden studenten aangenomen bij tweetalige middelbare scholen in Slowakije. Onderwijs in buitenlandse talen trekt ambitieuze tieners (en hun ouders) aan, die “betere” alternatieven zien vergeleken met standaard middelbare scholen. Het voordeel is duidelijk: een buitenlandse taal beheersen op hetzelfde niveau als je moedertaal. Maar Eva is van mening dat een tweetalige school niet alleen voordelen kent. “Integendeel, veel van wat de school mij gaf, is mij ook weer afgenomen.” Hiermee doelt ze op het feit dat de meeste van deze middelbare scholen zich vooral richten op natuurwetenschappen. “Ik besefte dit volop in de tweede klas. Scheikunde en natuurkunde waren niet voor mij weggelegd, en al helemaal niet in een buitenlandse taal,” legt ze uit. Ze was altijd een uitstekende student zonder veel thuis te hoeven studeren, maar op de middelbare school werd ze al snel een gemiddelde student die veel tijd met haar neus in de boeken door moest brengen.

Doe voorzichtig met je studieboeken, woordenschat komt later wel.

Zo gaat het leven op een tweetalige middelbare school. Studenten komen elke dag in contact met de taal die ze hebben gekozen om te studeren, en ook met leraren die gewoonlijk de betreffende taal als moedertaal spreken. Dus elke Slowaakse student op een tweetalige middelbare school kan op dezelfde manier studeren zoals hij of zij in bijvoorbeeld Groot-Brittannië, Duitsland, Spanje, of Frankrijk zou hebben gestudeerd. “We hadden een Frans lesprogramma, een aantal Franse leraren en Franse boeken, natuurlijk,” bevestigt Eva lachend. “Onze scheikunde leraar drukte ons altijd op het hart om goed voor onze boeken te zorgen, omdat de Fransen ons geen nieuwe boeken zouden sturen.”

Het dagelijks bezig zijn met een buitenlandse taal beïnvloedt men meer dan je misschien in eerste instantie zou denken. Een student op een tweetalige middelbare school komt in directe aanraking met een verschillende culturele achtergrond zonder naar het buitenland te hoeven reizen.  “Het was ergens in de eerste klas toen ik voor het eerst me besefte dat ik vloeiend in het Frans spreek en denk.” Ze herinnert haar eerste reis naar ‘de Hexagon’ (Frankrijk). Maar de taal vloeiend kunnen spreken is toch niet alles. “Zelfs vandaag zou ik nog problemen hebben om een recept in het Frans samen te stellen. Op de middelbare school hebben we niet zo veel tijd aan vocabulaire  besteed,” geeft Eva toe. “We besteedden echter wel veel tijd aan natuurwetenschappen,” zegt ze. Dus wat is het precies dat de tweetalige school van haar heeft weggenomen? “Grotendeels tijd. Al die uren die ik besteed heb aan biologie of natuurkunde, vakken waar ik niets meer mee zal doen, zijn uren die ik voor mezelf nuttiger had kunnen gebruiken. Maar omdat ik voor al die tentamens moest studeren, was er nooit genoeg tijd voor iets anders.”

Eva: Ik heb nooit naar Frankrijk gewild.

Ze legt uit hoeveel de tweetalige school haar precies heeft beïnvloed. “Dat ik Frans studeer is geen toeval. Mijn tijd op de middelbare school heeft me sterk beïnvloed. Je wilt niet vijf jaar hard werk weggooien. Aan de andere kant, al is het moeilijk om te geloven, maar ik zou waarschijnlijk iets vergelijkbaars gedaan hebben als ik naar een standaard middelbare school was gegaan.” Naast Franse taal, studeert Eva ook theaterwetenschappen. “Het zou ideaal zijn als ik op de een of andere manier beide vakgebieden zou kunnen combineren. Zo niet, zou ik altijd les kunnen geven want dat vind ik ook erg leuk.” Eva kijkt naar de toekomst. Ze denkt erover om nog een taal te leren maar, enigszins tegenstrijdig, geen Romaanse taal. Ze legt uit waarom ze niet zoals sommige van haar klasgenoten naar Frankrijk ging om te studeren nadat ze was geslaagd. “Ik neig naar het Noorden; ik ben helemaal niet in zuidelijke landen geïnteresseerd, ik ben eigenlijk meer een ‘Slavisch’ persoon,” onthult ze, en ze voegt er aan toe dat ze graag de Russische taal wilt studeren.

Het is vooral de Franse literatuur die de grappigste herinneringen opwekken. “We studeerden Ionesco’s Rhinoceros in de tweede klas. Er was geen achtergrond informatie of context; we lazen en bespraken fragmenten van de tekst. Dat boek was hartstikke vreemd, niemand van ons begreep het.” Ze lacht en herinnert hoe ze samen met haar klasgenoten plezier maakten door passages uit het boek na te spelen waar karakters tot neushoornen transformeerden. “Ik moet zeggen dat het boek eigenlijk heel goed is, daar ben ik wel achter gekomen, maar zeker niet door de literatuurlessen.” Die lessen waren voor het grootste gedeelte alleen maar het bestuderen van schriftelijke voordrachten en argumentatie van verscheidene onderwerpen, dus geen werkelijke literatuur. “We waren niet eens verplicht om meer dan één boek per jaar te lezen,”  vertelt Eva.

Eva spreekt Frans alsof ze in Frankrijk geboren is maar toch zijn er nog altijd een aantal valkuilen voor haar. “Elke keer wanneer ik “qu’est-ce que c’est” schrijf moet ik eerst nakijken of ik het wel juist heb gespeld, en daarna of ik het juist heb geschreven. Na al die jaren! En het wordt waarschijnlijk al in de allereerste Franse les geleerd,” geeft Eva gespeeld verbitterd toe. “Aan de andere kant, lees ik Kundera (Milan Kundera is een Tsjechische schrijver) liever in het Frans.” Ondanks vijf jaar lang ploeteren, nachten doorbrengend met haar neus in de studieboeken en vaak kwaad zijn of huilen, vertelt Eva toe dat de aanmelding die ze in 2007 instuurde misschien toch niet zo’n slechte beslissing was. “Ik kan niet met zekerheid zeggen dat ik het weer zou doen nu ik weet hoe de school werkt. Ik zou er tenminste beter over nadenken,” geeft ze uiteindelijk toe. Naast Frans, heeft ze op school nog een ding geleerd: empathisch vermogen. “De solidariteit en het medeleven dat ik voel voor elk persoon die naar een tweetalige middelbare school gaat, ook al is het Frans, Spaans, of Duits, zal nooit weggaan,” lacht Eva.

Auteur

Eva Lalkovičová (Slowakije)

Studie: Media Studies en Journalistiek/ Spaanse Taal en Literatuur.

Spreekt: Tsjechisch en Slowaaks uiteraard, Spaans, Engels, een beetje Catalaans en Frans.

Europa is… de plek om geboren te zijn en te leven, een ongelooflijke mix van mensen en culturen.

Vertaling

Marleen Dorrestijn (Nederland)

Vertaling

Luc van Haaren (Nederland)

Der Beitrag Mijn Twee Talen erschien zuerst auf MH Nederlands.

Een andere taal leren is moeilijk, niet? Dat is het zeker. Vooral in Groot-Brittannië waar taalonderwijs pas op 11-jarige leeftijd begint en het drie jaar later al stopt, waar talenkennis de minste prioriteit heeft in het nationale leerplan, waar je slechts één uur taalles per week krijgt (twee als je erg veel geluk hebt) en je niet de mogelijkheid krijgt om wat je geleerd hebt toe te passen.

Cathy Moscardini begon op elfjarige leeftijd Spaans te leren op school en studeert de taal nu aan de universiteit naast Mandarijn. “Ik ben begonnen met Mandarijn te leren op negentienjarige leeftijd aan de universiteit, en alhoewel het mogelijk is om op die leeftijd te leren zal ik nooit vloeiend zijn of het stadium bereiken waar ik geheel blij ben met mijn taalvermogen”, vertelt Cathy. Het is wetenschappelijk bewezen dat hoe jonger je bent, hoe makkelijker het is om een taal te leren. Cathy vertelt ook dat als ze van jongs af aan was begonnen met het leren van de taal, het veel makkelijker voor haar zou zijn geweest om het andere tonale systeem onder de knie te krijgen en ze dan waarschijnlijk niet zo veel uren haar uitspraak zou hebben moeten oefenen.

44% van de Britten zou graag een andere taal leren

Wat is er nu aan de hand? In Groot-Brittannië is geen enkel kind verplicht om een taal te leren voor het middelbaar en sinds 2004 is het zelfs niet meer verplicht om een taal te leren op GSCE niveau. Sinds de beslissing van 2004 is er een scherpe daling voorgevallen in het leren van talen, waarin Frans en Duits het hardst getroffen werden. En diegenen die het dan toch tot GSCE niveau schoppen krijgen dan nog eens te maken met een saaie en beperkte cursus, die niet ingaat op interessante onderwerpen en die oefeningen ontbeert om studenten te stimuleren. Een enquête wijst uit dat 44% van de Britten een andere taal zou willen leren, maar dit lijkt onrealistisch gezien het feit dat het aanleren van talen geen educationele prioriteit is en niet gesteund wordt door de overheid.

Zelfs OfSTED, de officiële organisatie die instaat voor de inspectie en regulatie van het onderwijs in het Verenigd-Koninkrijk, heeft het taalonderwijs in de Britse scholen als “zwak” bestempeld en heeft bezorgdheid geuit over het dalende aantal jonge Britse mensen dat een tweede of derde taal spreekt.

Katie Mitchell, een andere Spaans student, herinnert zich haar schooltijd. Ze wilde zowel Spaans als Frans op GSCE niveau studeren, maar er werd haar verteld dat ze dit niet mocht doen. Indien zij zo nodig Frans wilde studeren, dan moest zij dit maar in haar vrije tijd doen.

Over het algemeen zijn de Britten zeer slecht in het leren van talen, maar dit is niet zo verrassend wanneer het probleem bij hun onderwijssysteem ligt. Zo zegt Cathy “Britten zijn over het algemeen niet zo goed in het leren van talen, maar dit is niet omdat we het niet kunnen. Dit is eerder omdat onze scholen ons niet aanmoedigen zoals ze dat zouden horen te doen. Waarom voert de overheid geen beleid in waarbij kinderen talen beginnen te leren aan het begin van de lagere school of waarbij het gebruik van meertalige kinderdagverblijven wordt aangemoedigt?”.

In andere Europese landen worden bepaalde vakken, naast de taalvakken, gegeven in de doeltaal. Dit draagt bij aan het grote succes van het buitenlandse taalonderwijs.

Taal draait niet enkel om communicatie, het gaat ook over het openen van je geest

Communicatie is niet het enige dat je haalt uit het leren van talen, het dient ook als een middel om je geest te verruimen. Door haar studies was het mogelijk voor Cathy om een jaar in het buitenland te studeren, zowel in Spanje als in China. Zo zegt Cathy “de taal kunnen spreken van een land dat ik bezoek laat me toe om ten volle van dat land en zijn cultuur te genieten, omdat ik makkelijk met mensen kan praten die geen Engels spreken en diepgaandere conversaties kan aangaan dan het gewoonlijke “een biertje alstublieft”.”Cathy vertelt ook hoe het leren van een taal en haar verblijf in het buitenland haar horizon heeft verbreed en haar zelfvertrouwen heeft verhoogt. Voor haar voelt dit alsof “er geen grenzen meer zijn tot wat ze kan bereiken”.

Cathy stelt ook dat het simpelweg beleefd is om wanneer je naar een ander land gaat de lokale taal te spreken; het getuigt van respect voor de taal en de cultuur, gevoeligheid en begrip en een verlangen om iets over het land te leren. Britten verwachten altijd van mensen dat ze Engels praten wanneer ze Groot-Brittannië bezoeken dus is het slechts normaal dat er hetzelfde van hen verwacht wordt.

Het probleem is echter niet enkel het ontbreken van investeringen in het Britse onderwijs, het loopt ook dieper. Engels is een zeer dominante taal dat wereldwijd door miljoenen mensen wordt gesproken; wat maakt dat de Britten die wel de wens hebben om een andere taal te leren altijd mensen zullen tegenkomen die hun Engels willen oefenen, welk veelal van een hoger niveau is dan de tweede taal van de Brit in kwestie. Katie herinnert zich hoe tijdens haar jaar in het buitenland ze altijd de lokale taal probeerde te spreken, maar dat de mensen haar beantwoorden in het Engels. Misschien kwam dit door hun gebrek aan vertrouwen in het vermogen van Britten om een andere taal te spreken. Katie voegt hieraan toe dat ze zich in het nadeel voelde tijdens haar jaar in het buitenland in vergelijking met andere Europese studenten. Het voelde alsof er een gigantisch verschil was tussen haar niveau van Spaans en dat van andere Europese studenten. Ze vertelt ook hoe ze vaak te verlegen was om Spaans te praten omdat het de eerste keer was dat ze de gelegenheid kreeg om haar talenkennis in de praktijk te brengen.

In Groot-Brittannië is het moeilijk om extra middelen te vinden om te helpen bij het leren van talen. Zo zijn de prijzen van taalhandboeken buitensporig hoog en zorgt de dominantie van het Engels in de mainstream populaire cultuur ervoor dat het zeer moeilijk is om films, boeken of muziek in een andere taal te vinden.

Ten tijde van economische onzekerheid, lijkt het dwaas om niet te investeren in talen

De toekomst van talenonderwijs ziet er somber uit in Groot-Brittannië. Ten tijde van economische onzekerheid lijkt het dwaas om niet te investeren in talen, zeker gezien de enorme groeisnelheid van de Duitse en Chinese economie. Het is niet acceptabel om te veronderstellen dat de rest van de wereld ons gebrek aan taalvaardigheid kan blijven accommoderen, taalvaardigheden die uitzonderlijk slecht zijn, zeker wanneer andere landen hun taalonderwijs aan het versterken zijn en meer talen leren, zoals studenten in Letland die Duits krijgen op school. Groot-Brittannië is ondervertegenwoordigd bij de vele instituten van de Europese Unie en het ziet er niet naar uit dat dit spoedig zal verbeteren. Groot-Brittannië is slechts een klein eiland dat geografisch al geïsoleerd ligt van de rest van Europa, maar daarnaast loopt Groot-Brittannië het risico om zichzelf nog meer te isoleren door het gebrek aan talenkennis en dit is iets dat dringend rechtgetrokken moet worden.

Disclaimer: Cathy Moscardini is een vertaalster bij Meeting Halfway. Echter, we zouden dit verhaal nog steeds hebben verteld zelfs als ze dat niet was.

Auteur

Clare Jordan

Vertaling

Tom Cassauwers (Nederland)

Vertaling

Dave Chiou (Nederland)

Der Beitrag Groot-Brittannië of klein Brittannië? erschien zuerst auf MH Nederlands.

Ik heb afgesproken met Grigoris en Sofia, twee personen die gebarentaal beheersen, Grigoris vanwege fysieke behoeften en Sofia uit eigen wens, om over de geheimen van gebarentaal te praten.

Grigoris Petropoulus, eigenaar en leraar van gebarentaalschool ‘Cosmos’ in het centrum van Thessaloniki, verwelkomde mij in zijn school. Eerlijk in zijn overtuigingen als man en duidelijk in zijn standpunten als leraar en visionair, legde hij intiem de kern –structureel en non-structureel –  uit van gebarentaal: de compleetheid en schoonheid van de taal reflecteren niet alleen de vaardigheden en vindingrijkheid van de menselijke geest, maar vormen ook het bewijs dat obstakels in het leven kunnen worden gebruikt om jezelf verder te ontwikkelen.

Hoewel kleuren nadrukkelijk aanwezig zijn in de hallen, “zijn de muren in de klaslokalen juist ‘naakt’ om te voorkomen dat de studenten worden afgeleid van de leraar, die altijd doof is en les geeft met behulp van een doventolk.”

“Over het algemeen komen de meeste studenten hier de taal leren vanwege professionele redenen, om te kunnen communiceren met een dove vriend of familielid of simpelweg omdat zij het leuk vinden. In het begin wordt er kennis gemaakt met de basiswoordenschat van gebarentaal. De studenten reproduceren dan de bewegingen die zij zien op afbeeldingen of op een DVD. Op een later punt worden er zinnen geconstrueerd en stellen de leraren vragen aan de studenten. Soms worden twee studenten uitgenodigd om in het midden van de groep te staan om vervolgens met elkaar een gesprek aan te gaan. Na verloop van tijd kunnen de studenten hun zinnen sneller en gemakkelijker construeren en zijn zij uiteindelijk in staat om korte simpele verhalen samen te stellen.”

“Toen ik begon met de lessen wist ik niet dat wij les zouden krijgen van dove leraren“  vertelt Sophia, psycholoog van beroep. “Dus vanaf het eerste moment besef je wat gebarentaal werkelijk betekent en dat vond ik erg spannend.”

“ In gebarentaal kan je praten over je problemen, hoe je dag was, je kan grapjes maken, je kan alles zeggen omdat het een visuele – kinetische taal is; gebarentaal wordt gekarakteriseerd door expressies. “

“De uitdrukking van het lichaam, de bewegingen van de handen, polsen en schouders zijn erg belangrijk voor de structuur van gebarentaal” legt Grigoris uit. “De structuur staat vast, maar komt niet overeen met de structuur van orale communicatie. Het is bijvoorbeeld zo dat bij een zin in gebarentaal, wij eerst het lijdend voorwerp gebruiken, daarna het onderwerp, vervolgens het bijvoeglijk naamwoord en pas aan het einde het werkwoord. Ook bij een vraag hanteren wij een aangepaste structuur; het voornaamwoord of bijwoord (wat, hoe, etc.) wordt aan het einde van de zin geplaatst om aan onze gesprekspartner duidelijk te maken dat het om een vraag gaat.”

“Dit was een beetje lastig in het begin” vertelt Sophia, “omdat wij bij orale communicatie bijvoorbeeld juist het werkwoord in het midden van een zin plaatsen, terwijl het werkwoord in gebarentaal aan het einde wordt geplaatst.  Dit wende echter snel door dagelijks te oefenen.”

“Het is erg belangrijk om contact te hebben met doven, omdat het de taal dan als het ware transformeert tot een act“ zegt Gregory. Hij voegt hieraan toe dat ”’bepalers’ een ander basisprincipe van de structuur van gebarentaal vormen. Ik kan bijvoorbeeld met een hand het woord ‘auto’ afbeelden en met mijn andere hand het woord ‘boom’. Wanneer ik dan mijn handen naar elkaar beweeg en uiteindelijk contact maak met beide handen,  geef ik aan dat de auto tegen de boom is gebotst.”

“Ik gebruik beide handen om naar twee verschillende woorden te verwijzen. Als ik wil zeggen dat er veel auto’s zijn, dan zou ik mijn ene palm naast de andere plaatsen. Als ik de positie van de auto wil vertellen, dan verander ik de positie van mijn palm. Hierdoor is het voor degene makkelijker te vertalen, aangezien er minder woorden gebruikt hoeven te worden.”

Sophia heeft als psychiater in het verleden gewerkt met kinderen op de peuterschool en basisschool: “ ik wilde gebarentaal leren omdat ik dan vaker in contact zou komen met speciale gevallen. Zo kan ik bijvoorbeeld een doof kind met communicatieproblemen helpen als dat nodig zou zijn. Ik vind dat leerlingen van basisscholen les zouden moeten krijgen in gebarentaal.  Het zou kinderen kunnen helpen om met elkaar te communiceren. Er zijn namelijk kinderen die doof zijn geboren en alleen met hun ouders kunnen communiceren, wat ik erg triest vind.”

“In de meeste Scandinavische landen is gebarentaal een verplicht vak op de basisscholen.” vertelt Grigoris ons. “Op de middelbare school kunnen de leerlingen vervolgens kiezen om hiermee door te gaan of niet. Het zou echt geweldig zijn als dit ook in Griekenland zou plaatsvinden. De dove gemeenschap zou dan veel sneller omarmd worden door de gemeenschap die wel in staat is om te horen. Ook stelt het sommige kinderen in staat om naar reguliere scholen te gaan. Op dit moment kunnen dove kinderen alleen naar scholen die speciaal op hun zijn afgestemd. Een doof kind in een reguliere school zal geïsoleerd raken en hierdoor zeker niet dezelfde vooruitgang boeken als zijn klasgenootjes.”

Toen ik hem vroeg of technologie hierbij kon helpen, vertelde hij: “de opkomst van mobiele telefoons heeft ons leven een stuk makkelijker gemaakt. Het gaf ons namelijk de mogelijkheid om te communiceren via tekstberichten. Hierdoor kan ik nu zelfs communiceren met iemand die zich in een andere stad bevindt. In het verleden was ik genoodzaakt om afspraken met vrienden ruimschoots van tevoren te plannen. Ook is het tegenwoordig mogelijk om videogesprekken te voeren, via mobieltjes of computers, waardoor we elkaar kunnen zien en kunnen communiceren in gebarentaal.”

Wat zijn uiteindelijk de voordelen van het leren van gebarentaal? “Ik kan daar niet zo’n goed antwoord op geven als een horend iemand die de gebarentaal aan het leren is” zegt Grigoris openhartig. “ Die mensen vertellen dat zij de taal waarderen omdat het hen verandert, als mens zijnde. Ze krijgen namelijk meer uitdrukkingsvermogen, ze verbreden hun horizon en ze maken kennis met een andere innerlijke cultuur. Door een doof persoon te kennen en met hem te communiceren, komen zij in contact met iets anders waardoor zij zelf veranderen.” Sophia vindt dat “het belangrijkste is het contact met iets onbekends. Je maakt kennis met een andere cultuur en voor mij is dat het grootste voordeel. We moeten altijd streven naar een verbreding van ons begrip van diversiteit. Dove mensen zijn over het algemeen erg extravert en we zouden met z’n allen moeten leren hoe we met ze kunnen communiceren.”

Vlak voor het einde van ons gesprek vertelt Grigoris mij het volgende: “Ik ben erg geïnteresseerd in het verspreiden van gebarentaal en zie maar al te graag dat mensen zich verdiepen in gebarentaal, zodat we als gemeenschap hier meer open over kunnen zijn. Ik wil  geen gesloten gemeenschappen. Ik zou graag een brede gemeenschap zien  waar plek is voor alle individuele sociale groepen, we zijn uiteindelijk allemaal mensen. Dat is de reden waarom wij onze school ‘Cosmos’ hebben genoemd. Ons doel was en is nog steeds, het samenbrengen van de wereld waarop wij mensen samen wonen.”

Dankbetuiging

Ik wil heel graag Antonis, de dienstdoende gebarentolk, bedanken voor zijn diensten tijdens het interview.

Auteur

Yiorgos Toumanidis (Griekenland)

Studie/ Werk: Europese Cultuur Studies, Toneel, Toneel Schrijven & Creatief Schrijven.

Spreekt: Grieks, Engels, Spaans.

Europa is… een geweldige mengeling van culturen die op de juiste manier geschud moet worden.

Twitter: @yiorgostouma

Vertaling

Dave Chiou (Nederland)

Vertaling

Luc van Haaren (Nederland)

Der Beitrag De stille charme van gebarentaal erschien zuerst auf MH Nederlands.

Wie is Alex?

Alex Glod is de derde schrijver die ik in mijn leven heb ontmoet en hij is een charmerende vriend van mij. Toen we elkaar voor het eerst ontmoetten, enkele maanden geleden, was hij zo’n tien jaar ouder dan zijn werkelijke leeftijd, en hij sprak mij aan met “Hallo, vreemdeling!” Hij is een verhalenverteller, een artiest, een trainer, een schrijver; hij kookt, hij weet hoe hij zich voor een lange trip naar een buitenland binnen een half uur gereed moet maken en hij ruimt zijn kamer perfect op – althans, dat zegt hij. Hij gelooft in de liefde, hij lacht als een kind, hij zingt Louis Armstrong liedjes ‘s morgens in het park luid genoeg voor iedereen om te horen, en wanneer hij praat is het alsof hij al meer dan een eeuw op deze planeet rondloopt. Zijn nachtmerrie is om op een afgelegen eiland zonder mensen te leven, want hij heeft mensen om zich heen nodig. We spraken een telefonisch interview af; ik begroette hem met “Buna ziua, ce faci?”, en hij antwoordde met “Het gaat goed, schat, hoe is het met jou? Uhm, je sprak Roemeneens, of praat ik met iemand anders?”

© Alex Glod

Geboren in november 1988 voelt Alex zich “enorm dankbaar richting zijn lieve moeder voor het meedragen van hem in haar voor negen maanden.” Afkomstig uit het kleine stadje Barlad in Roemenië besloot hij, na verschillende nare ervaringen, om zijn thuishaven te verlaten en te werken, eerst als bouwvakker (“al is dat moeilijk voor te stellen als je naar mij kijkt”) en later als barman. Nadat hij zich realiseert dat hij enkel fysieke ervaring heeft gehad en dat hij veel tijd bijna nutteloos heeft doorgebracht, keert hij terug naar Barlad om vervolgens richting Sibiu te vertrekken, alwaar hij wordt toegelaten tot Internationale Relaties en Europese Studies (“Om vage redenen wilde ik politicus worden, schat”). Vanaf dan wordt Alex lid van AIESEC, een internationale, door studenten gerunde organisatie, waar hij ontdekt dat hij een passie heeft voor training en voor… internationalisme!

©Alex Glod

En de taal die uit zijn mond komt is…

Alexandru spreekt Engels met een Brits accent en noemenswaardig is dat hij zelfs een andere stem gebruikt dan zijn “Roemeense” stem, terwijl zijn gezicht ook veranderd. Beschaafd en subtiel in Engels, een doerak in Roemeens – fronsend met zijn lippen een klein beetje uit elkaar. Zijn boeken waren ook in het Engels geschreven. Waarom wordt zijn verhaal hier beschreven? Omdat Alex’ boeken “rechtstreeks vanuit het hart komen” – inderdaad, ze vertellen zijn “levensverhaal, verrijkt met psychologie en tips voor persoonlijke ontwikkeling die in verbinding staan met zijn werk”, maar een levensverhaal van een Roemeense jongen geschreven in het Engels…

…Waarom is dit zo?

Er zijn voorbeelden van auteurs die in een andere taal dan hun moedertaal schreven, zoals een Griekse schrijver, Vassilis Alexakis, die in het Frans schreef. Echter: hij deed dit nadat hij jarenlang in Frankrijk woonde. Alex, los van de korte periodes die hij in Europa doorbracht voor het afleveren van zijn training, leeft in zijn eigen land en heeft geen duidelijke reden om niet in het Roemeens te schrijven en daarna zijn boeken te vertalen, of te laten vertalen.

Alex zegt dat hij zich “echt absoluut comfortabel voelt in deze buitenlandse taal” en dat dit extensief gebruik van het Engels geen kwestie is van het “promoten” van zijn eigen carrière op een internationaal niveau, gericht op buitenlanders om ook van zijn diensten gebruik te maken. “Ik ben het, de echte Alex, wanneer ik in het Engels praat; Engels is geen sluier voor iets waarover ik moeilijk kan praten in mijn moedertaal, zoals mensen doen wanneer zij zich schamen voor een woord in hun eigen taal of over taboes praten, bijvoorbeeld.”

SIBIU, DE PLEK WAAR ALEX LEEFT © Anastasia Karouti

Hoe verandert dit constante gebruik van een buitenlandse taal iemands standpunt?

Onze verhalenverteller zegt dat het Engels hem de wereld beter doet begrijpen, aangezien het een universele taal is. Het biedt hem “een breder perspectief op zaken en het is voorzien van woorden die de noties overbrengen waarover hij wil praten, iets dat het Roemeens, româneşte, ontbeert. Los hiervan onthult Alex dat het schrijven in het Engels hem de kans geeft om een breder publiek te bereiken en hem, een Roemeense schrijver, naamsbekendheid te geven buiten zijn eigen land. Hij beweert dat “er wereldwijd vele beroemde Engels sprekende schrijvers zijn, terwijl er in vergelijking met hen slechts enkele Roemeense schrijvers zijn”, dus hij wilt hier verandering in brengen (hij is niet zo gek om te concurreren met Ionesco, maar in zijn veld…).

Voelt Alex zich meer kosmopoliet wanneer hij Engels spreekt? Nou, hij gaat het rijtje internationalen in zijn leven na, zij fascineren hem, en hij heeft tevens goede redenen hiervoor. Nadat hij moet niezen, terwijl ik hem “noroc!” (“gezondheid”) wens en een perfecte “thank you” terug krijg, gaat Alex dieper op zijn gedachten in, en hij praat als een taalkundige, zelfs al heeft hij geen Linguïstiek gestudeerd.

ALEX SCHILDERT VREDE ©Alex Glod

Alex, de taalkundige

Hij legt uit dat “woorden meer uitdrukken dan een betekenis; een geheel verschillend perspectief, en een verschillende culturele achtergrond.” Hij denkt dat diepgaande kennis van een buitenlandse taal een vorm van begrip creëert met andere mensen, door gemeenschappelijke ervaringen gedeeld door deze taal. Als voorbeeld noemt Alex de tekenfilmseries van de jaren ’90, gedurende zijn kindertijd. Hij was fan van sommige van deze series, evenals enkele van zijn buitenlandse vrienden. Het feit dat ze “kunnen praten over iets dat ze hebben meegemaakt in een derde taal is iets magisch, aangezien het een bepaalde gemeenschappelijke “code” doet ontstaan en een sterke band van het delen van iets vergelijkbaars.” Alex gelooft dus dat een goed begrip van een taal ons bevrijdt, in de zin “we gemeenschappelijke zaken kunnen delen zonder dat we worden beperkt in ons eigen land of regio.”

Wat zijn Alex’ toekomstplannen?

Hij wil reizen naar de Filippijnen, Azië ontdekken, verdergaan met zijn Neuro-linguïstieke Programmeer Studies, misschien iets nieuws leren over taal. Wellicht zal hij terugkeren naar Roemenië met een nog meer internationale benadering op zaken, wellicht zal hij zelfs meer “Brits” worden! Hij geeft toe dat hij door wilt gaan zijn eigen persoonlijke ontwikkeling, taal inbegrepen.

Alex bewijst hoe wonderlijk taal en voordracht zijn, hoe deze netwerken en clusters van geluid mensen kunnen veranderen. Met zijn verhaal dicht bij ons hart, “laat ons praten, want met taal zullen we de wereld ontdekken”, fluistert hij enthousiast.

Auteur

Anastasia Karouti (Griekenland)

Studie/ Werk: Engelse Taal en Literatuur, Vertaal Studies/ docent, trainer, vertaler, schilder.

Spreekt: Grieks, Engels, Roemeens.

Europa is… mijn nest, mijn vertrekpunt, de plek om mijn potentieel te tonen; Akropolis en het goddelijke licht van Transsylvanië.

Blog: caramelisedfruits.tumblr.com

Vertaling

Freed Jonker (Nederland)

Vertaling

Marleen Dorrestijn (Nederland)

Der Beitrag Noem hem Alex, niet Alexandru erschien zuerst auf MH Nederlands.